Karta poległego

Nazwisko: KASPEREK
Imię #1: Nikodem [1]
Imię #2:
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Jakub (27 VII 1864 - 23 X 1932)
Imię matki: Paulina (3 VI 1869 - 23 V 1923)
Nazwisko rodowe matki: Kwosek
Data urodzenia: 3 wrzesień 1912
Miejsce urodzenia: Domecko (koło Opola)
Rodzeństwo: Tekla, Zofia, Maria, Wojciech, Jan (więzień nr 47704 obozu koncentracyjnego Auschwitz; więziony również w obozie koncentracyjnym Mauthausen i podobozach Melk i Ebensee w Austrii; 5 V 1945 - wyzwolony przez Amerykanów)
Stan cywilny: kawaler
Małżonek:
Dzieci:
Ostatni adres: Poznań
Narodowość: polska
Wykształcenie: wyższe
Zawód: prawnik
Wyznanie: rzymskokatolickie
Tytuł naukowy: mgr
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, rezerwa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Poznań
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

por.
Przydział na 1 września 1939: 14 DP
Jednostka: 57 pp
Funkcja na 1 września 1939: oficer informacyjny pułku
Przydział po 1 września 1939: 57 pp
Funkcja po 1 września 1939: oficer informacyjny pułku
Przebieg służby wojskowej: # lata 30. XX w. - w szkole podchorążych rezerwy (zasadnicza służba wojskowa);
# VII 1939 - w stopniu por. rez. piech. zmobilizowany do 57 pułku piechoty w Poznaniu;
Odznaczenia:
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 57 pp, m.in. w bitwie nad Bzurą
Data śmierci: wrzesień 1939
Miejsce śmierci: nieznane
Przyczyna śmierci: zaginiony
Okoliczności śmierci: 1) Według relacji Zenona Przybyła, mieszkańca Kopaniny (pow. Szamotuły) i uczestnika kampanii 1939 r., który widział oficera 16 września przed wieczorem pod miejscowością Karnków (pow. Łowicz), następnego dnia o świcie Niemcy dokonali silnych nalotów i ostrzału ciężką artylerią zgrupowania polskich wojsk. Po tych wydarzeniach wszelki ślad po nim zaginął.

2) Jak relacjonował ppłk. dypl. Tomasz Rybotycki, dowódca.57 pułku piechoty, w nocy z 16 na 17 września 1939 r. na odprawie w dowództwie 14 Dywizji Piechoty wyznaczył por. Kasperkowi zadanie odnalezienia I batalionu 57 pp mjr. Stanisława Hrycka i osobistego poprowadzenia go po osi oddziału przez Iłów na południowo-zachodni skraj lasu Stare Budy. O godz. 8.00 na zachodnim skraju lasu Stare Budy otrzymał meldunek por. Kasperka, że poszukiwany batalion nadchodzi, a on sam wraca, by go podciągnąć. Było to ostatnie spotkanie dowódcy pułku z podkomendnym (Wesołowski 2019).
Pierwotne miejsce spoczynku #1:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #2:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #3:
Data ekshumacji:
Obecne miejsce spoczynku: Nieznane miejsce pochówku
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony: Nie
Forma upamiętnienia: brak
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys: Nikodem Kasperek urodził się 3 września 1912 roku we wsi Domecko pod Opolem jako syn Jakuba i Pauliny z domu Kwosek. Po upadku powstań śląskich i przegranym przez Polaków plebiscycie wraz z rodzicami opuścił w 1922 roku rodzinne strony, które przypadły Niemcom. Osiedliwszy się w Sokolnikach Małych w powiecie Szamotuły, został uczniem gimnazjum w Szamotułach. Będąc zapalonym harcerzem, jako druh "Nikuś" organizował obozy letnie na kresach wschodnich II Rzeczypospolitej, np. w Okopach Św. Trójcy, na Wileńszczyźnie czy nad Zbruczem, w których uczestniczyli również harcerze ze Śląska. Po maturze kontynuował naukę jako student Wydziału Prawno-Ekonomicznego Uniwersytetu Poznańskiego, który ukończył w 1938 roku. W trakcie studiów był czynnym działaczem Związku Akademickiej Młodzieży Ludowej i Związku Młodzieży Wiejskiej RP "Wici", a jednocześnie odbył zasadniczą służbę wojskową w szkole podchorążych rezerwy. Zmobilizowany w lipcu 1939 roku, wziął udział w kampanii 1939 roku na stanowisku oficera informacyjnego 57 pułku piechoty ze składu 14 Dywizji Piechoty armii "Poznań". W szeregach pułku walczył m.in. w bitwie nad Bzurą, w trakcie której zaginął.
Wspomnienia / relacje: "Nasi na Śląsku spisują się bardzo dobrze. Jest rzeczą pewną, że po tej wojnie Domecko i Opole będą w Polsce" (z ostatniego listu od zaginionego do rodziny z 2 września 1939 r.).
Historia pochówku: Członkowie rodziny prowadzili bezskuteczne poszukiwania informacji o miejscu śmierci i spoczynku oficera za pośrednictwem Czerwonego Krzyża i Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Poszukiwania mogiły: Poszukiwania przez Czerwony Krzyż i W Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Źródła: Archiwum rodzinne / rodzinna tradycja (Jan Frąckowiak, siostrzeniec zaginionego; Marta Kołodziejczak, prawnuczka wujeczna zaginionego).

Kryska-Karski T., Piechota polska 1939-1945. Materiały uzupełniające do "Księgi chwały piechoty", wydanej w Warszawie, w 1939 r., z. 5, Londyn 1971, s. 31 (dalej: Kryska-Karski 1971).

Bauer P., Polak B., Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1982, s. 468 (dalej: Bauer, Polak 1982).

Rezmer W., Armia "Poznań" 1939, Warszawa 1992, s. 479 (dalej: Rezmer 1992).

Ppłk dypl. Tomasz Rybotycki, dowódca 57 pp. Fragment zapisków z oflagu na temat działań pułku w dniach 12-18 września 1939 r., [w:] 14 Wielkopolska Dywizja Piechoty, wybór materiałów, opracowanie merytoryczne i wstęp A. Wesołowski, Warszawa - Sochaczew 2019 [Bitwa nad Bzurą w dokumentach i wspomnieniach, t.1], s. 300-301 (dalej: Wesołowski 2019).

Uwagi:
Przypisy: [1] a) Nikodem (źródło: archiwum rodzinne / rodzinna tradycja); b) brak danych (źródło: Kryska-Karski 1971; Bauer, Polak 1982; Rezmer 1992; Wesołowski 2019);
Ostatnie zmiany: 2020-05-17 00:11:50 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Nikodem Kasperek jako żołnierz Wojska Polskiego (fot. ze zb. rodzinnych).Nikodem Kasperek jako podchorąży Wojska Polskiego (fot. ze zb. rodzinnych).Ostatni list Nikodema Kasperka do rodziny z 2 września 1939 r. (dok. ze zb. rodzinnych).

Komentarze