Karta weterana

Nazwisko: ABRAHAM
Imię #1: Roman
Imię #2:
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Władysław
Imię matki: Stanisława
Nazwisko rodowe matki: Reyss
Data urodzenia: 28 luty 1891
Miejsce urodzenia: Lwów
Rodzeństwo: siostra Wanda (żona gen. Wacława Stachiewicza)
Stan cywilny: żonaty
Małżonek: Marta Śmigiel (związek małżeński zawarto w dniu 11 czerwca 1946r.)
Dzieci: Wojciech (zmarł wkrótce po urodzeniu, w końcu 1947r.)
Ostatni adres:
Narodowość: polska
Wykształcenie: wyższe
Zawód: oficer zawodowy
Wyznanie:
Tytuł naukowy: dr
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, zawodowa służba wojskowa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Poznań
Rodzaj broni lub służby: Kawaleria
Stopień:

gen. bryg.
Przydział na 1 września 1939: Wielkopolska BK
Jednostka: Inne jednostki Wielkopolskiej BK
Funkcja na 1 września 1939: dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii (do 15 września 1939)
Przydział po 1 września 1939:
Funkcja po 1 września 1939: dowódca Grupy Operacyjnej Kawalerii swego imienia (16 -22 września 1939)
Przebieg służby wojskowej: 1914 - 1918r. - służba w armii austriackiej
01.01.1918r. - awans na stopień porucznika
01 - 22.11.1918r. - udział o obronie Lwowa, od 05.11.1918r. dowodzenie pododcinkiem Góra Stracenia
24.11.1918r. - awans na stopień kapitana (rotmistrza)
grudzień 1918 - lipiec 1919r. - udział w wojnie polsko-ukraińskiej
18.01.1920r. - awans na stopień majora
lipiec - sierpień 1920r. - grupa pościgowa R. Abrahama bierze udział, w ramach Małopolskich Oddziałów Armii Ochotniczej, w wojnie polsko-bolszewickiej
17.08.1920r. - masakra batalionu piechoty, z grupy Abrahama, pod Zadwórzem
10.09.1920r. - nadanie mjr. Romanowi Abrahamowi Orderu Virtuti Militari klasy V
09.04.1921r. - odznaczenie odznaczenie R. Abrahama, za udział w wojnie polsko-bolszewickiej, czterokrotnie Krzyżem Walecznych
kwiecień - lipiec 1921r. - misja na Górnym Śląsku - oficer do specjalnych zleceń przy Szefie Sztabu Generalnego gen. Władysławie Sikorskim
01.11.1921r. - awans na stopień podpułkownika
1921 - 1922r. - studia w Szkole Sztabu Generalnego (późniejszej Wyższej Szkole Wojennej)
1922 - 1927r. - praca w Wyższej Szkole Wojennej w charakterze asystenta i wykładowcy
1927 - 1929r. - dowodzenie 26 Pułkiem Ułanów Wielkopolskich w Baranowiczach
01.01.1928r. - awans na stopień pułkownika
1929 - 1937r. - dowodzenie Brygadą Kawalerii "Toruń", "Bydgoszcz", Pomorską Brygadą Kawalerii
13.04.1937r. - mianowanie na dowódcę Wielkopolskiej Brygady Kawalerii
18.03.1938r. - nominacja na stopień generała brygady
październik - grudzień 1938r. - udział Wielkopolskiej Brygady Kawalerii w operacji zaolziańskiej
kampania wrześniowa 1939r. - 01 - 15 września - dowodzenie Wielkopolską Brygadą Kawalerii, 16 - 22 września dowodzenie Grupą Operacyjną Kawalerii
28.09.1939r. - nadanie gen. Romanowi Abrahamowi Orderu Virtuti Militari klasy IV (odznaczony przez dowódcę armii "Warszawa" na wniosek gen. Tadeusza Kutrzeby. Order wręczono w 1961r.)
1950r. - przeniesiony w stan spoczynku przez Ministerstwo Obrony Narodowej
Odznaczenia: Złoty Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 002140), Srebny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 174), Krzyż Niepodległości z Mieczami, Polonia Restituta kl. IV, Krzyż Walecznych (czterokrotnie), Złoty Krzyż Zasługi i inne
Wrzesień 1939 - szlak bojowy:
Data śmierci: 26 sierpień 1976
Miejsce śmierci: Warszawa
Obecne miejsce spoczynku: Września
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony:
Forma upamiętnienia:
Życiorys: Ur. 28 II 1891 we Lwowie, syn Władysława /profesora-rektora UJK we Lwowie/ i Stanisławy z d. Reiss. Po ukończeniu gimnazjum OO. Jezuitów w Bąkowicach k./Chórowa od 1910 studiował na wydziałach filozofii i prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie w 1915 uzyskał stopień doktora praw i umiejętności politycznych. W latach 1910 - 1915 należał do Związku Młodzieży Polskiej Demokratycznej „Zet” i Drużyn Strzeleckich. Od 3 VIII 1914 do X 1918 służył w armii austriackiej. Po ukończeniu szkoły oficerskiej w 1916 awansowany do stopnia ppor. kaw., a w 1917 do stopnia por. kaw. W szeregach 1 pp obrony krajowej walczył na frontach: francuskim, rosyjskim, rumuńskim, serbskim i włoskim. W 1918 wstąpił do organizacji Polskie Kadry Wojskowe we Lwowie. Od 1 XI 1918 w WP. Brał udział w walkach o Lwów jako d-ca sektora „Góra Stracenia”, a następnie był d-cą samodzielnego baonu. Awansowany do stopnia rtm. sł. st. w XII 1918, następnie I –VIII 1919 GO własnego nazwiska w dywizji płk Wł. Sikorskiego, potem od 15 VIII 1919- 1 VII 1920 jako uczeń pilotażu w 59 eskadrze lotniczej. Awansowany do stopnia mjr sł. st. Od VII 1920 do XII 1920 d-cą GO w Małopolsce Wschodniej. Od XII 1920 do XI 1921 pełni funkcję oficera do zleceń specjalnych w Sztabie Generalnym. Oddelegowany w tym czasie przez gen. W. Sikorskiego na Górny Śląsk, gdzie pełnił funkcję pełnomocnika przy komisarzu plebiscytowym W. Korfantym. Występował w sztabie powstańczym pod ps. „Roman Wydera”. Organizował dostawy broni i amunicji dla powstańców oraz transporty ochotników z terenu Krakowa, Lwowa i Poznania. 6 V 1921 w Opolu brał udział jako przewodniczący grupy oficerów sztabu powstańczego w rozmowach z przedstawicielami Międzysojuszniczej Komisji w sprawie ustalenia linii demarkacyjnej. Następnie przydzielony do 14 p. ułanów we Lwowie. Od XI 1921 do X 1922 na kursie doszkolenia w Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. Awansowany do stopnia ppłk sł. st. kaw. w 1922. Zweryfikowany jednocześnie w tym stopniu przez MSWoj. z starszeństwem od 1 VI 1919. Po studiach od XII 1922 do III 1929 był asystentem, wykładowcą, potem kierownikiem katedry taktyki ogólnej w MSWoj. Do stopnia płk SG sł. st. kaw. awansowany 1 I 1928. Po przejściu do służby liniowej od XII 1927 do III 1929 dowodził 26 p. ułanów w Baranowiczach, potem od III 1929 do 3 IV 1937 Pomorską Brygadą Kawalerii, a od 31 V 1937 Wielkopolska Brygadą Kawalerii. Awansowany do stopnia gen. bryg. 19 III 1938. W kampanii wrześniowej do 15 IX 1939 dowodzi Wielkopolską Brygadą Kawalerii w składzie Armii „Poznań”, potem zbiorczą GO kawalerii w skład, której wchodziły Wielkopolska i Podolska BK. Brał udział w walce z Niemcami nad Bzurą, potem na przedpolach Warszawy. Ranny pod Palmirami, przebił się do Warszawy. Po kapitulacji Warszawy 28 IX 1939 przebywał w Szpitalu ujazdowskim w Warszawie, gdzie 15 X 1939 został aresztowany przez gestapo i uwięziony w Al. Szucha pod zarzutem zatwierdzania wyroków śmierci na dywersantów niemieckich przez sąd polowy w Śremie. Następnie przewieziony do Poznania i osadzony w Cytadeli, potem przeniesiony do obozu jenieckiego w Biedrusku. Następnie przebywał w oflagach: IV B w Königstein, VIII E w Johannisbrunn i VII A w Murnau, gdzie przebywał do wyzwolenia przez oddziały amerykańskie 29 IV 1945. Wyjechał z Niemiec do Paryża, skąd w X 1945 powrócił do kraju. Pracował w urzędzie repatriacyjnym /PUR/, Ministerstwie Administracji Publicznej ,a następnie w spółdzielczości. Niezwykle aktywny naukowo, w zabiegach o rehabilitację zamordowanych i wiezionych żołnierzy WP, czynił starania o uchronienie od zniszczenia cmentarza Orląt Lwowskich we Lwowie.
Napisał i wydał Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury /1969/
Zmarł w Warszawie 26 VIII 1976. Pochowany na cmentarzu we Wrześni.
Odznaczony: VM kl. 4 nr 00214 i 5 nr 174, KN z Mieczami, Polonia Restituta kl. IV, KW 4x, ZKZ.
Żonaty z Martą Śmigiel. Syn Wojciech zmarł wkrótce po urodzeniu.
Roczniki oficerskie 1923,1924,1928,1932;
Rocznik oficerów kawalerii 1930;
R. Rybka – K. Stepan. Rocznik oficerski 1939. Kraków 2006;
T. Jurga. Obrona Polski 1939. W-wa 1990;
T. Kryska – Karski – St. Żurakowski. Generałowie Polski Niepodległej. W-wa 1991;
Z. Mierzwiński. Generałowie II Rzeczypospolitej. W-wa 1990.
(inf. Tadeusz Łaszczewski)
http://www.stankiewicz.e.pl/index.php?kat=34&sub=562
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:
Źródła: Mierzwiński Z., Generałowie II Rzeczypospolitej, Warszawa 1990, s. 11-17.

Jurga T., Obrona Polski 1939, Warszawa 1990, s. 748/749.

15 Pułk Ułanów Poznańskich w Obronie Ojczyzny 1919 - 1945, red. Z. Grot i B. Polak, Poznań 1982, s. 34.

Laskowski L., Roman Abraham: losy dowódcy, Warszawa - Poznań 1998, s. 19, 20, 131, 143, 144, 145, 168, 179 i 180 (dalej: Laskowski).
Uwagi: Laskowski, s. 168: Słowo Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego wygłoszone podczas pogrzebu generała Romana Abrahama 01.09.1976r. we Wrześni: "Bogu Ojcu i Narodowi Polskiemu składamy krótki, żołnierski meldunek: w dniu 26 sierpnia zmarł w Warszawie, przeżywszy lat 85, dr Roman Abraham, Generał Brygady Wojsk Polskich, ostatni z dowódców Jazdy Polskiej, niezłomny Żołnierz Rzeczypospolitej, uczestnik walk o niepodległość podczas pierwszej wojny światowej, obrońca Lwowa, uczestnik trzeciego Powstania Śląskiego i drugiej wojny światowej. W Kampanii wrześniowej - dowódca Grupy Operacyjnej w Armii "Poznań", z która przebił się znad Bzury do oblężonej Stolicy. W okresie międzywojennym kolejno: dowódca 26 Pułku Ułanów, Pomorskiej i Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. Kawaler Złotego i Srebrnego Krzyża Virtuti Militari, Krzyża Niepodległości z Mieczami, czterokrotnie Krzyża Walecznych, Krzyża Obrony Lwowa i wielu innych. Zasłużony pro Fide et Patria"
Ostatnie zmiany: 2013-08-25 09:07:41 przez BlazejK | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Grób gen. bryg. dr Romana Abrahama na Cmentarzu Farnym we Wrześni (http://www.zstio-wrzesnia.pl/).Wojskowa Asysta Honorowa przy grobie Pana Generała w w 122. rocznicę urodzin (http://www.army.mil.pl).Pierścień ofiarowany Romanowi Abrahamowi przez oficerów Pomorskiej Brygady Kawalerii,z okazji awansu na stopień generalski w marcu 1938 roku.
Z archiwum aukcyjnego.Epitafium w kościele Św. Krzyża w Warszawie (Laskowski, s. 178) Pogrzeb gen. Romana Abrahama - Września 1976r. (fot. Danuta Łomaczewska)Gen. bryg. Roman Abraham (w środku) w towarzystwie rtm. Andrzeja de Myszki Chołoniewskiego-Kostórkiewicza (z lewej) i ppłk. Ludwika Sawickiego (z prawej) w dniu 14 września w trakcie wyboru stanowisk ogniowych dla 7 dywizjonu artylerii konnej w Marysinie nad dolną Bzurą (fot. za: Abraham R., Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Warszawa 1969).

Komentarze