Karta weterana

Nazwisko: STEPOKURA [1]
Imię #1: Władysław [2]
Imię #2:
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Jakub
Imię matki: Julia
Nazwisko rodowe matki: Turbiasz
Data urodzenia: 12 lipiec 1902
Miejsce urodzenia: par. Mosty Wielkie, pow. Żółkiew
Rodzeństwo:
Stan cywilny: żonaty
Małżonek: 1) Jadwiga Bugielska (poślubiona 2 II 1935, Włocławek, zm. 10 II 1945, Miechów); 2) Aniela Drozdowska (poślubiona w 1958 r., zm. 16 V 1985 r.)
Dzieci: Andrzej Zygmunt (ur. 25 XI 1935, Toruń); Zbigniew Adam (19 XII 1936, Toruń - 23 V 2008, Warszawa); Bożenna (ur. 1 I 1939, Łódź); Zygmunt (XII 1941 - XII 1941)
Ostatni adres: Wieluń [1939] / Wrocław [1986]
Narodowość:
Wykształcenie: średnie
Zawód: oficer zawodowy
Wyznanie: rzymskokatolickie
Tytuł naukowy: brak
Stanowisko: dowódca kompanii strzeleckiej w baonie ON

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, zawodowa służba wojskowa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Łódź
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

por. [3]
Przydział na 1 września 1939: 10 DP
Jednostka: baon ON Wieluń II
Funkcja na 1 września 1939: dowódca 1 kompanii "Wieluń II"
Przydział po 1 września 1939: baon ON "Wieluń II"
Funkcja po 1 września 1939: dowódca 1 kompanii "Wieluń II"
Przebieg służby wojskowej: # 1918 - zmobilizowany we Lwowie do Wojska Polskiego;
# 1918-1919 - na wojnie polsko-ukraińskiej, m.in. w obronie Lwowa (awansowany na stopień kpr.);
# 1919-1920 - na wojnie polsko-bolszewickiej;
# 1921 - z przydziałem na stanowisko pisarza w kancelarii 38 pułku piechoty w Przemyślu (awansowany na stopień plut.);
# 1925-1928 - z przydziałem do garnizonu Jarosław (awansowany na stopień sierż.);
# 1928-1931 - w Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy;
# 15 VIII 1931 - promowany na stopień ppor. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 15 VIII 1931 r. (lokata 342.) i przydziałem do 14 pułku piechoty we Włocławku;
# z dniem 1 IX 1931 - wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu 14 pp;
# 1932 - odnotowany w stopniu ppor. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 15 VIII 1931 r. (lokata 340.) i przydziałem do 14 pp;
# 1 VII 1933 - odnotowany w stopniu ppor. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 15 VIII 1931 r. (lokata 336./410.) i przydziałem do 14 pp;
# 22 II 1934 - awansowany na stopień por. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 1 I 1934 r. (lokata 390.);
# przed 18 IX 1934 - na kursie strzeleckim;
# 4 IX 1934 - odnotowany w stopniu por. sł. st. piech. z przydziałem na stanowisko młodszego oficera 9 kompanii w III batalionie 14 pp;
# 17 IX 1934 - odnotowany w stopniu por. sł. st. piech. z przydziałem na stanowisko młodszego oficera 2 kompanii w I batalionie 14 pp;
# 5 VI 1935 - odnotowany w stopniu por. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 1 I 1934 r. (lokata 382./2374.) i przydziałem do 14 pp;
# 21 IX 1936 - odnotowany w stopniu por. sł. st. piech. z przydziałem na okres zimowy 1936/1937 na stanowisko dowódcy 9 kompanii w III batalionie 14 pp;
# przed 16 III 1938 - przeniesiony do 31 pułku strzelców Kaniowskich w Sieradzu;
# 23 III 1939 - odnotowany w stopniu por. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 1 I 1934 r. (lokata 171.) i przydziałem na stanowisko dowódcy 2 kompanii w I batalionie 31 pp;
Odznaczenia: Państwowa Odznaka Sportowa, Krzyż Walecznych (25 XII 1995 r., pośmiertnie, za całokształt działalności konspiracyjno-bojowej, dwukrotnie), Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (25 XII 1995 r., pośmiertnie, za długoletnie cierpienia po wojnie za służbę w Armii Krajowej), Krzyż Armii Krajowej (25 XII 1995 r., pośmiertnie, za przynależność do Armii Krajowej), Medal Wojska (25 XII 1995 r., pośmiertnie, za udział w II wojnie światowej, czterokrotnie)
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 1 kompanią "Wieluń II" baonu ON "Wieluń II"
Data śmierci: 17 marzec 1986
Miejsce śmierci: Wrocław
Obecne miejsce spoczynku: Wrocław, Cmentarz Osobowicki, grób rodzinny
Lokalizacja grobu: pole 138R, grób 99, rząd 1
Upamiętniony: Tak
Forma upamiętnienia: płyta epitafijna grobu rodzinnego na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu (dane personalne: "mjr WŁ. STEPOKURA vel J. BEDNARZ")
Życiorys: Władysław Stepokura urodził się 12 lipca 1902 roku w parafii Mosty Wielkie w powiecie Żółkiew jako jedenaste dziecko rolnika Jakuba i Julii z domu Turbiasz. W 1918 roku ukończył naukę w szóstej klasie gimnazjum w Żółkwi. W tym samym roku został we Lwowie zmobilizowany do Wojska Polskiego i wziął udział w obronie tego miasta w trakcie wojny polsko-ukraińskiej, otrzymując w toku walk stopień kaprala. Następnie walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 roku pełnił służbę na stanowisku pisarza w kancelarii 38 pułku piechoty w Przemyślu, awansując na stopień plutonowego. Stopień sierżanta uzyskał, kiedy w latach 1925-1928 służył w garnizonie Jarosław. W drodze wyróżnienia został skierowany do Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. Jako jej absolwent 15 sierpnia 1931 roku otrzymał promocję na stopień podporucznika z równoczesnym wcieleniem do 14 pułku piechoty we Włocławku. W oddziale tym w kolejnych latach służył na różnych stanowiskach, m.in. dowódcy plutonu kompanii strzeleckiej, młodszego oficera 9 kompanii w III batalionie i 2 kompanii w I batalionie, wreszcie dowódcy 9 kompanii. W międzyczasie 22 lutego 1934 roku awansował na stopień porucznika. Przed 16 marca 1938 roku został przeniesiony do 31 pułku strzelców Kaniowskich w Sieradzu, w którym pełnił m.in. funkcję dowódcy 2 kompanii w I batalionie. W kampanii 1939 roku pełnił funkcję dowódcy 1 kompanii "Wieluń II" batalionu Obrony Narodowej "Wieluń II" ze składu Oddziału Wydzielonego nr 2 z 10 Dywizji Piechoty armii "Łódź". 1 września 1939 roku dowodzony przez niego oddział wziął udział w przeciwnatarciu na pozycje niemieckie pod Krajanką, lecz wskutek przewagi wroga został zmuszony do cofnięcia się. W kolejnych dniach wojny dołączył ze swoją kompanią do zgrupowania płk. Leona Koca i w jego ramach walczył z Niemcami na Lubelszczyźnie, gdzie dostał się do niewoli. Uciekłszy z kolejowego transportu jeńców do Niemiec, przedostał się do Kielc, a stamtąd do Buska-Zdroju, gdzie zatrudnił się jako krawiec (co chroniło go od wysłania do Niemiec). W roku 1940 pracował jako dozorca w biurze melioracyjnym. Jednocześnie zaangażował się w działalność konspiracyjną, wstępując z dniem 1 stycznia 1941 roku do Związku Walki Zbrojnej i pod pseudonimem "Zawiślak" pozostawał członkiem tej organizacji, przemianowanej następnie na Armię Krajową, do 16 stycznia 1945 roku. W 1941 roku pozyskał dokumenty na nazwisko Bednarz Józef, używając odtąd tej tożsamości już do końca życia. Na przełomie 1941 i 1942 roku został przerzucony w rejon Pińczowa, gdzie zamieszkując w leśniczówce Włochy, w latach 1942-1943 redagował konspiracyjną gazetkę "Wiadomości Polskie". Ujęty latem 1943 roku podczas łapanki w Pińczowie, trafił do więzienia w Kielcach, gdzie był torturowany, a po trzech miesiącach wysłany do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Odbity z transportu więźniów za Kielcami, został przyjęty do oddziału partyzanckiego, a następnie skierowany do Woli Libertowskiej, gdzie przebywał do końca 1943 roku. Od wiosny 1944 roku tworzył na terenie placówek Pilica i Żarnowiec w podobwodzie Żarnowiec obwodu Olkusz szkieletowy batalion, późniejszy II batalion 116 pułku piechoty Armii Krajowej Ziemi Olkuskiej ze składu 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Pełniąc od czerwca 1944 roku stanowisko dowódcy tego pododdziału, otrzymał 2 sierpnia tego roku pochwałę dowódcy 106 DP AK "za szczególnie wydajną pracę". Ukończywszy przed październikiem 1944 roku kurs leśny specjalny dowódców, został 15 stycznia 1945 roku awansowany na stopień kapitana. Po wyzwoleniu powiatu olkuskiego przez Armię Czerwoną przedostał się na teren Zagłębia Dąbrowskiego, skąd przysyłał ludzi do oddziałów leśnych zorganizowanych na ziemi olkuskiej w ramach tzw. "drugiej konspiracji". W marcu 1945 roku wyjechał do Dąbrowy Górniczej, gdzie pracował jako rachmistrz. W końcu lipca 1945 roku przeniósł się do Gliwic, znajdując zatrudnienie na stanowiskach kierownika ewidencji, a następnie kierownika działu socjalnego w kopalni "Sośnica". Związał się wówczas z Armią Polską w Kraju. Awansowany na stopień majora, został pod pseudonimem "Wicher" dowódcą grupy operacyjnej w ramach powstałej w październiku 1946 roku siatki informacyjnej w województwie śląsko-dąbrowskim tej zbrojnej organizacji polskiego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego. Do jego zadań należało ustalanie składu wojsk polskich i radzieckich na tym terenie oraz ich ruchów, meldowanie o represjach wobec podziemia i sporządzanie list aktywistów komunistycznych. Zdążył sporządzić dwa raporty, kiedy 2 stycznia 1947 roku został aresztowany przez władze komunistyczne wyniku dekonspiracji całej siatki na swoim terenie. W toku śledztwa był torturowany fizycznie i psychicznie. 3 lutego 1947 roku Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach skazał go na karę podwójnego dożywocia, 5 lat utraty praw i przepadek mienia. Wyrok odsiadywał w więzieniu we Wronkach, które opuścił 18 maja 1956 roku na mocy amnestii. Zamieszkał we Wrocławiu, gdzie pracował jako zaopatrzeniowiec w miejscowych zakładach lotniczych. Nie powrócił do rodowego nazwiska i nie szukał kontaktów z przeszłości. Zmarł 17 marca 1986 roku we Wrocławiu.

16 marca 1995 roku został zrehabilitowany na mocy wyroku Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego, wydanego na posiedzeniu w Katowicach, w którym stwierdzono nieważność orzeczenia Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach z 1947 roku.

2 lutego 1935 roku w parafii wojskowej pod wezwaniem św. Michała we Włocławku zawarł związek małżeński z Jadwigą Bugielską, siostrą Zygmunta Bugielskiego, ówczesnego podporucznika 63 pułku piechoty z Torunia. Z tego związku doczekał się czworga dzieci: Andrzeja Zygmunta (urodzonego 25 listopada 1935 roku w Toruniu), Zbigniewa Adama (urodzonego 19 grudnia 1936 roku w Toruniu), Bożenny (urodzonej 1 stycznia 1939 roku w Łodzi) i Zygmunta (urodzonego w grudniu 1941 roku, który jednakże po tygodniu zmarł).. Jego żona zmarła 10 lutego 1945 roku w Miechowie w wyniku ciężkiej choroby płuc. W 1958 roku ożenił się z dr Anielą Drozdowską, naukowcem, geografem, kartografem i bibliotekarzem, zasłużonym pracownikiem Biblioteki Śląskiej w Katowicach (kierownikiem działu kartograficznego) oraz wrocławskiego oddziału Zakładu Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk (adiunktem w Pracowni Historii Geografii i Kartografii), która udzieliła mu pomocy po opuszczeniu więzienia, organizując opiekę lekarską, sanatorium i mieszkanie we Wrocławiu.
Wspomnienia / relacje: "Mjr Władysław Stepokura ps. Zawiślak dobrze zasłużył się Ojczyźnie i Narodowi w walce z wrogami Polski" (z zaświadczenia weryfikacyjnego nr 10/616/95 wydanego 25 grudnia 1995 r. przez gen. bryg. Bolesława Nieczuję-Ostrowskiego, byłego dowódcę Inspektoratu Rejonowego Miechów Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej).
Historia pochówku:
Źródła: "Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych", R. XII, 1931, nr 6, s. 306, 313, 317.

"Rocznik Oficerski", 1932, s. 136, 544.

Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: 1 lipiec 1933 r. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów "Przeglądu Piechoty", Warszawa 1933, s. 147.

"Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych", R. XV, 1934, nr 5, s. 78.

Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: 5 czerwiec 1935 r. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów "Przeglądu Piechoty", Warszawa 1935, s. 145.

Ciesielski Z., Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918-1939, Toruń 2008, s. 108, Zał. nr 9 - s. 289, Zał. nr 10 - s. 291, Zał. nr 11 - s. 295.

Badania własne (Rafał Michalak).

Uwagi:
Przypisy: [1] BEDNARZ [od 1941] (źródło: badania własne - Rafał Michalak)
[2] Józef [od 1941] (źródło: badania własne - Rafał Michalak)
[3] mjr, zweryfikowany na mocy zaświadczenia weryfikacyjnego nr 10/616/95 z 25 XII 1995 r. wydanego przez gen. bryg. Bolesława Nieczuję-Ostrowskiego, byłego dowódcę Inspektoratu Rejonowego Miechów Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej (źródło: badania własne, Rafał Michalak)
Ostatnie zmiany: 2023-08-07 21:38:17 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Władysław Stepokura jako podporucznik 14 pułku piechoty we Włocławku, 1931-1934 r. (fot. ze zb. Mariana Ropejki). Ppor. Władysław Stepokura (siedzi drugi z lewej) w grupie żołnierzy 14 pułku piechoty we Włocławku, m.in. kpt. Jana Fleischmanna (siedzi w środku), 1932-1933 r. (fot. ze zb. Mariana Ropejki).Władysław Stepokura upamiętniony (jako "Wł. Stepokura vel J. Bednarz") na płycie epitafijnej grobu rodzinnego na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu (fot. z archiwum rodzinnego Bożenny Skopek).

Komentarze