Karta poległego

Nazwisko: STELMACH
Imię #1: Romuald [1]
Imię #2: Zdzisław [2]
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Józef
Imię matki: Helena
Nazwisko rodowe matki: Jakób
Data urodzenia: 7 luty 1902 [3]
Miejsce urodzenia: Lwów
Rodzeństwo: Mieczysław, Stanisława, Maryla, Stefania
Stan cywilny: żonaty
Małżonek: Ludmiła Joanna Jasińska
Dzieci: Antoni
Ostatni adres: Toruń
Narodowość: polska
Wykształcenie: średnie
Zawód: oficer zawodowy
Wyznanie: rzymskokatolickie
Tytuł naukowy:
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, zawodowa służba wojskowa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Pomorze
Rodzaj broni lub służby: Lotnictwo
Stopień:

kpt.
Przydział na 1 września 1939: Lotnictwo Armii Pomorze
Jednostka: Inne jednostki Lotnictwa Armii Pomorze
Funkcja na 1 września 1939: referent zaopatrzenia
Przydział po 1 września 1939: Lotnictwo armii "Pomorze"
Funkcja po 1 września 1939:
Przebieg służby wojskowej: W 1932 r. wykazany jako porucznik w Korpusie Oficerów Zawodowych Aeronautyki ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 r. i z przydziałem do 2 Pułku Lotniczego. W 1933 r. ukończył kurs obserwatorów Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, a następnie pozostał w Centrum jako instruktor, zaś od 1935 r. jako dowódca eskadry szkolnej. W 1938 r. został odkomenderowany na studia do Wyższej Szkoły Lotniczej w Warszawie, a po ich zakończeniu w czerwcu 1939 r. – przydzielony do sztabu lotnictwa armii „Pomorze”.
Odznaczenia: Krzyż Walecznych
Wrzesień 1939 - szlak bojowy:
Data śmierci: 8 wrzesień 1939 [4]
Miejsce śmierci: Gostynin [5]
Przyczyna śmierci: poległy
Okoliczności śmierci: 1) Zginął w czasie bombardowania Gostynina, gdzie pozostał w sztabie armii, by wspólnie z kpt. Dolińskim kierować działaniami eskadr towarzyszących (Sławiński 1992, s. 73-74); 2) Zginął podczas walk w rejonie Żychlina i Łowicza (Cumft, Kujawa 1989, s. 152);
Pierwotne miejsce spoczynku #1:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #2:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #3:
Data ekshumacji:
Obecne miejsce spoczynku: Kiernozia, cmentarz wojenny [6]
Lokalizacja grobu: rząd E, mogiła nr 64 (wg UG Kiernozia)
Upamiętniony: Tak
Forma upamiętnienia: 1) Tablica pamiątkowa wmurowana w ścianę kaplicy cmentarza wojskowego pw. św. Jerzego w Łodzi, ul. Wojska Polskiego (odsłonięta w 2005 r.);

* Brak upamiętnienia w hipotetycznym miejscu spoczynku w kwaterze wojennej na cmentarzu parafialnym w Kiernozi.

Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Wspomnienia / relacje: "Przebywając jeszcze 1. września w Dęblinie, byliśmy z Matką w trakcie przeprowadzania się do Torunia, gdzie mój Ojciec, według posiadanej przez nas wiedzy, był w sztabie Armii Pomorze. Potem prawdopodobnie mógł być przydzielony do Armii Poznań. Z relacji mjra obs. Stanisława Olszewskiego, który razem z Ojcem był przydzielony do sztabu armii Pomorze, mój Ojciec nie wrócił z lotu, stąd prawdopodobne założenie, że zginął 8. września (...). Wedle tej wersji mógł zginąć w pobliżu Kiernozi. Wskutek wybuchu wojny, 1. września powędrowaliśmy z Dęblina do Lwowa, skąd w 1940 r. bolszewicy wywieźli Matkę ze mną w głąb Syberii. W 1942 r. z armią Gen. Andersa wydostaliśmy się z „raju” poprzez Persję, Liban. W 1946 r. w Palestynie wstąpiłem do Junackiej Szkoły Kadetów. W 1947 r. ze szkołą wyjechałem do Anglii, skąd po ukończeniu studiów inżynieryjnych w 1960 r. wraz z Żoną wyjechaliśmy do Kanady, gdzie się osiedliłem." Antoni Stelmach, Montreal, 5/12/2012
Historia pochówku:
Poszukiwania mogiły:
Źródła: Urząd Gminy w Kiernozi, Wykaz żołnierzy pochowanych na cmentarzu wojennym w Kiernozi wg aktualizacji z 2003 r. (rękopis), k. 22 (dalej: UG Kiernozia).

"Rocznik Oficerski", 1932, s. 241, 739 (dalej: RO 1932).

Cumft O., Kujawa H. K., Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Warszawa 1989, s. 29, 152 (dalej: Cumft, Kujawa 1989).

Sławiński K., Lotnictwo armii „Pomorze”, Pruszków 1992, s. 18, 74 (dalej: Sławiński 1992).

Tradycja rodzinna.
Uwagi:
Przypisy: [1] a) Romuald (źródło: RO 1932; Cumft, Kujawa 1989; Sławiński 1992, s. 18); b) brak danych (źródło: UG Kiernozia; Sławiński 1992, s. 74);
[2] a) Zdzisław (źródło: RO 1932; Cumft, Kujawa 1989, s. 152); b) brak danych (źródło: UG Kiernozia; Cumft, Kujawa 1989, s. 29; Sławiński 1992);
[3] a) 7 lutego 1902 (źródło: RO 1932; Cumft, Kujawa 1989, s. 152); b) brak danych (źródło: UG Kiernozia; Sławiński 1992);
[4] a) 8 września 1939 (źródło: Cumft, Kujawa 1989, s. 152; Sławiński 1992, s. 74); b) brak danych (źródło: UG Kiernozia);
[5] a) Gostynin (źródło: Sławiński 1992, s. 74); b) rej. Żychlina i Łowicza (źródło: Cumft, Kujawa 1989, s. 152); c) brak danych (źródło: UG Kiernozia);
[6] a) Kiernozia, cmentarz wojenny (źródło: UG Kiernozia) - informacja niepewna i wymagająca weryfikacji; b) Nieznane (źródło: Cumft, Kujawa 1989, s. 152); c) brak danych (źródło: Sławiński 1992);
Ostatnie zmiany: 2012-12-19 21:32:45 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Kpt. Romuald Stelmach upamiętniony na tablicy pamiątkowej wmurowanej w ścianę kaplicy cmentarza wojskowego pw. św. Jerzego w Łodzi, ul. Wojska Polskiego (fot. Zbigniew Adamas).Fragment Legitymacji osobistej żony kpt. Romualda Stelmacha - Ludmiły (archiwum rodzinne).Fragment Legitymacji osobistej żony kpt. Romualda Stelmacha - Ludmiły (archiwum rodzinne).Fragment Legitymacji osobistej żony kpt. Romualda Stelmacha - Ludmiły (archiwum rodzinne).Fragment Legitymacji osobistej żony kpt. Romualda Stelmacha - Ludmiły (archiwum rodzinne).Fragment Legitymacji osobistej żony kpt. Romualda Stelmacha - Ludmiły (archiwum rodzinne).Papierośnica kpt. Romualda Stelmacha z wygrawerowanym nazwiskiem posiadacza, prezent od oficerów Centrum Wyszkolenia Lotnictwa (archiwum rodzinne).Papierośnica kpt. Romualda Stelmacha z wygrawerowanym nazwiskiem posiadacza, prezent od oficerów Centrum Wyszkolenia Lotnictwa (archiwum rodzinne).

Komentarze

Serdecznie dziękuję panu Piotrowi Czechowi za pomoc w przygotowaniu biogramu pilota.

dodany przez: Saluda, 2011-03-17