Karta poległego

Nazwisko: LOSTER
Imię #1: Tadeusz
Imię #2: Marcin
Imię #3:
Pseudonim: "Czarny", "Murzyn"
Imię ojca: Jakub (zm. 1916)
Imię matki: Zofia (zm. 1961)
Nazwisko rodowe matki: Kwiecińska (1º v. Loster, 2º v. Wróbel)
Data urodzenia: 23 grudzień 1908
Miejsce urodzenia: Szczucin
Rodzeństwo: Rudolf Loster (5 IV 1907, Szczucin - 1968), Władysław Wróbel (brat przybrany, syn Władysława i Ludwiny), Adam Wróbel (brat przybrany, syn Władysława i Ludwiny)
Stan cywilny: kawaler
Małżonek: [narzeczona Bronisława Krzyżewska (ślub zaplanowany na IX 1939 r.)]
Dzieci:
Ostatni adres:
Narodowość: polska
Wykształcenie: średnie
Zawód: oficer zawodowy
Wyznanie: rzymskokatolickie
Tytuł naukowy: brak
Stanowisko: dowódca kompanii strzeleckiej piechoty

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, zawodowa służba wojskowa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU): Lwów Miasto
Związek operacyjny: Armia Łódź
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

por.
Przydział na 1 września 1939: 30 DP
Jednostka: 84 pp
Funkcja na 1 września 1939: dowódca 9 kompanii
Przydział po 1 września 1939: 84 pp
Funkcja po 1 września 1939: dowódca 9 kompanii
Przebieg służby wojskowej: # 1930-1931 - w szkole podchorążych w Różanie (kurs unitarny);
# 1931-1933 - w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie k. Ostrowi Mazowieckiej;
# 5 VIII 1933 - promowany na stopień ppor. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 15 VIII 1933 r. (lokata 60.) i przydziałem do 84 pułku piechoty w Pińsku;
# 5 VI 1935 - odnotowany w stopniu ppor. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 15 VIII 1933 r. (lokata 58./177.) i przydziałem do 84 pp;
# z dniem 1 I 1936 - awansowany na stopień por. sł. st. piech.;
# 1937-1939 - na stanowisku dowódcy 9 kompanii w III batalionie 84 pp w Łunińcu;
# od 1937 - z funkcją prezesa sekcji tenisowej Wojskowego Klubu Sportowego 84 pp;
# 26 III 1939 - po ogłoszonej mobilizacji alarmowej wraz z III batalionem 84 pp przetransportowany koleją z Łunińca w Łódzkie z zadaniem kopania stanowisk obronnych nad rzeką Widawką w rejonie Bełchatowa;
# VI 1939 - na urlopie (u brata we Lwowie);
Odznaczenia: Order Wojenny "Virtuti Militari" (29 IX 1939, pośmiertnie), Krzyż Walecznych
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 84 pp
Data śmierci: 9 wrzesień 1939 [1]
Miejsce śmierci: Zimna Woda [2]
Przyczyna śmierci: zmarły z ran
Okoliczności śmierci: "W dniu tym w natarciu z lasu Przyłęk na wieś Jasienin Duży kompania por. Tadeusza Lostera dostała się pod skoncentrowany ogień niemieckiej artylerii i karabinów maszynowych. Około 500 metrów na wschód od toru kolejowego około godz. 11.30 w odległości około 500 metrów na wschód od toru kolejowego […] został bardzo ciężko ranny odłamkami pocisku artyleryjskiego. Zmarł około godz. 13.00" (Loster 2019, s. 23).
Pierwotne miejsce spoczynku #1: skraj lasu "Zimna Woda", mogiła zbiorowa (od 10 IX 1939)
Data ekshumacji: maj 1940
Pierwotne miejsce spoczynku #2: -
Data ekshumacji: -
Pierwotne miejsce spoczynku #3: -
Data ekshumacji: -
Obecne miejsce spoczynku: Jeżów, ul. Wojska Polskiego, cmentarz wojenny
Lokalizacja grobu: mogiła nr 164
Upamiętniony: Tak
Forma upamiętnienia: imienna płyta epitafijna na jednej z mogił cmentarza wojennego w Jeżowie
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys: Tadeusz Marcin Loster urodził się 23 grudnia 1908 roku w Szczucinie koło Tarnowa jako drugie dziecko Jakuba, austriackiego komendanta miejscowego posterunku żandarmerii, i Zofii z Kwiecińskich małżonków Losterów. Około 1915 roku wraz z całą rodziną wyjechał do Jaworowa koło Lwowa, skąd pochodził jego ojciec. Po śmierci Jakuba Lostera w 1916 roku przeniósł się do Lwowa, gdzie jego matka w roku 1917 poślubiła wdowca Władysława Wróbla, starszego majstra w zakładach naprawczych lwowskiej kolei. We Lwowie ukończył szkołę powszechną, a następnie kształcił się w XII Państwowym Gimnazjum Męskim im. Stanisława Prus-Szczepanowskiego, w którym w 1930 roku złożył egzamin dojrzałości. W tym czasie mieszkał już u swego usamodzielnionego starszego brata Rudolfa. Powołany do służby wojskowej, po odbyciu w latach 1930-1931 kursu unitarnego w Różanie, przeszedł do Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie koło Ostrowi Mazowieckiej. 5 sierpnia 1933 roku został promowany na stopień podporucznika służby stałej piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1933 roku, lokatą 60. w korpusie oficerów piechoty i przydziałem na stanowisko dowódcy plutonu w 84 Pułku Strzelców Poleskich w Pińsku. Z dniem 1 stycznia 1936 roku otrzymał awans na stopień porucznika. W latach 1937-1939 dowodził 9 kompanią w III batalionie 84 pp stacjonującym w Łunińcu. Lubiąc sport, był członkiem Wojskowego Klubu Sportowego 84 pp, trenując w sekcjach strzeleckiej, szermierczej i tenisowej, w której od roku 1937 pełnił funkcję prezesa. Uprawiał ponadto narciarstwo i łyżwiarstwo. W ramach mobilizacji alarmowej, ogłoszonej 23 marca 1939 roku, wraz z III batalionem 84 pp został przetransportowany koleją z Łunińca w Łódzkie, gdzie w kolejnych miesiącach uczestniczył w pracach ziemnych związanych z budową stanowisk obronnych nad rzeką Widawką w rejonie Bełchatowa. W kampanii polskiej 1939 roku wziął udział na pełnionym wcześniej stanowisku dowódcy 9 kompanii w III batalionie 84 pp ze składu 30 Dywizji Piechoty armii "Łódź". Zmarł 9 września 1939 roku z ciężkich ran odniesionych w bitwie pod Przyłękiem.
Wspomnienia / relacje: Z listu por. Tadeusza Wiercińskiego, byłego dowódcy 3 kompanii clm w III batalionie 84 pp, do Tadusza Lostera, bratanka pochowanego, Gdańsk, 9 II 1980 r.: "[…] W roku 1933 przybyliśmy w grupie 6-u młodych podporuczników do sławnego Poleskiego 84 pp w Pińsku. W czasie całej mojej pokojowej służby łączyły nas b. koleżeńskie stosunki. Śp. Tadzio »Czarny« (ja na odmianę byłem przez Panie nazywany »Białym« był bardzo dobrym oficerem, b. dobrym kolegą i doskonałym kompanem w towarzystwie. Trzeba przyznać, że był to najpiękniejszy okres dla nas młodych, wówczas pełnych entuzjazmu i zapału oficerów. Potrafiliśmy łączyć odpowiedzialną pracę zawodową z równoczesnym zgraniem i wzajemnym koleżeństwem" (cyt. za: Loster 2019, s. 86).
Historia pochówku: Nazajutrz po śmierci, 10 września 1939 r., ciało por. Tadeusza Lostera zostało podniesione z pola bitwy i wraz ze zwłokami czterech innych żołnierzy polskich złożone w mogile zbiorowej na skraju lasu w obrębie „Zimna Woda”, którą wykopał Władysław Rychter, żołnierz 9 kompanii 84 pp, będący świadkiem jego śmierci, który po bitwie dostał się do niemieckiej niewoli. Wiosną 1940 r. nastąpiła ekshumacja szczątków oficera, odnotowanego błędnie jako strzelec, do mogiły zbiorowej zlokalizowanej przy mauzoleum Rozwadowskich w Jeżowie, gdzie spoczywają do dziś na terenie cmentarza wojennego utworzonego w okresie powojennym. Tradycją stał się osobisty udział członków rodziny w uroczystościach upamiętniających kolejne rocznice bitwy pod Przyłękiem, odbywających się 9 września w Jeżowie. Od wielu lat pamięć o zmarłym stryju kultywuje jego imiennik, Tadeusz Marcin Loster.
Poszukiwania mogiły: Informację o miejscu śmierci i miejscu pochówku por. Tadeusza Lostera jako pierwsza, w końcu październiku 1939 r., otrzymała jego szwagierka, Helena Loster, którą odwiedził we Lwowie kpt. Zygmunt Beliczyński, dowódca 8 kompanii w III batalionie 84 pp. Jej mąż, Rudolf Loster, przebywający w Stalagu VI J Krefeld-Fichtenhain, o wojennych losach brata dowiedział się dopiero w listopadzie 1940 r. z odpowiedzi na ogłoszenie zamieszczone w "Gazecie Ilustrowanej" kolportowanej wśród polskich jeńców w niewoli niemieckiej, oraz z korespondencji międzyobozowej. Matka pochowanego, Zofia Wróbel, wiedzę tę posiadła już po zakończeniu wojny z pisma Polskiego Czerwonego Krzyża.
Źródła: Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września A-M, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 421 (dalej: KPŻP).

"Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych", R. XIV, 1933, Nr 9, s. 155, 164 (dalej: Dz. Pers. MSWojsk.).

Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: 5 czerwiec 1935 r. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów "Przeglądu Piechoty", Warszawa 1935, s. 158 (dalej: Lista starszeństwa 1935).

Archiwum rodzinne (zapiski, listy, pamiątki) / rodzinna tradycja (zebr. Tadeusz Marcin Loster, bratanek pochowanego).

Wesołowski A., "My, Strzelcy Polescy...". Udział 84. Pułku Strzelców Poleskich w wojnie 1939 r., Warszawa 2007, s. 103, zał. 1 - s. 196, zał. 3 - s. 204 (dalej: Wesołowski 2007).

Goździński P., 1939, 8-10 września: Dmosin, Jeżów, Koluszki, Lipce Reymontowskie, Łódź 2009, s. 50, 65 (dalej: Goździński 2009).

Loster T., "Kufer pełen zapachu lawendy". Wspomnienie o śp. Por. Tadeuszu Losterze, bitwie pod Przyłękiem, żołnierzach 84 Pułku Strzelców Poleskich oraz podharcmistrzu Tadeuszu Kenclerze, Stanisławie Bednarku i spotkaniach jeżowskich, Tarnowskie Góry-Gliwice 2019 [Studia nad Dawnym Wojskiem, Bronią i Barwą, nr 24 (32)], (dalej: Loster 2019).

Loster Tadeusz Marcin - , por. piech., oprac. T. Łaszczewski, GENEALOGIA. Stankiewicze z przyjaciółmi, http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=34&sub=567 [dostęp: 18 VII 2016] (dalej: Stankiewicze.com).

Uwagi:
Przypisy: [1] a) 9 września 1939 (źródło: KPŻP; Wesołowski 2007; Goździński 2009; Loster 2019, s. 23); b) 10 września 1939 (źródło: Stankiewicze.com); c) brak danych (źródło: Dz. Pers. MSWojsk.; Lista starszeństwa 1935);
[2] a) Zimna Woda (źródło: KPŻP; Wesołowski 2007, zał. 3 - s. 204); b) Jasienin (źródło: Wesołowski 2007, zał. 1 - s. 196; Goździński 2009, s. 65); c) rej. lasu Przyłęk i wsi Jasienin Duży (źródło: Loster 2019, s. 23); d) pod Przyłękiem (źródło: Stankiewicze.com); e) brak danych (źródło: Dz. Pers. MSWojsk.; Lista starszeństwa 1935);
Ostatnie zmiany: 2020-04-26 22:59:05 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Por. Tadeusz Marcin Loster jako oficer 84 pułku piechoty (fot. ze zb. rodzinnych).Por. Tadeusz Marcin Loster jako oficer 84 pułku piechoty (fot. ze zb. rodzinnych).Sygnet 84 pułku piechoty nr 111 por. Tadeusza Marcina Lostera (pamiątka ze zb. rodzinnych).Por. Tadeusz Marcin Loster upamiętniony na imiennej płycie epitafijnej na jednej z mogił cmentarza wojennego w Jeżowie. Stan z dn. 3 września 2010 r. (fot. ze zb. rodzinnych).

Komentarze