Karta weterana

Nazwisko: SZYMANOWSKI
Imię #1: Zygmunt
Imię #2:
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Władysław
Imię matki: Feliksa
Nazwisko rodowe matki: Ciszewska
Data urodzenia: 15 sierpień 1910
Miejsce urodzenia: Motule, gm. Filipów, pow. Suwałki
Rodzeństwo:
Stan cywilny:
Małżonek:
Dzieci:
Ostatni adres:
Narodowość:
Wykształcenie: wyższe
Zawód: ekonomista
Wyznanie:
Tytuł naukowy: mgr
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, rezerwa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Odwody Naczelnego Wodza
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

por. [1]
Przydział na 1 września 1939: 5 DP
Jednostka: 19 pp
Funkcja na 1 września 1939: dowódca II plutonu 2 kompanii ckm w II batalionie
Przydział po 1 września 1939: 19 pp
Funkcja po 1 września 1939: dowódca II plutonu 2 kompanii ckm w II batalionie
Przebieg służby wojskowej: # VIII 1931 - IX 1932 - w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Krakowie (stopień plut. pchor.), następnie w 19 pułku piechoty we Lwowie (zasadnicza służba wojskowa);
# 1935 - na ćwiczeniach żołnierzy rezerwy otrzymał; awansowany na stopień ppor. rez. piech.;
# I 1939 - awansowany na stopień por. rez. piech.;
Odznaczenia:
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 19 pp, m.in. w walkach pod Włocławkiem, Kutnem, Sochaczewem, Łodzią, Płockiem i w obronie Modlina; dwukrotnie ranny (pod Płockiem i w Palmirach); od 20 IX - w szpitalu w Modlinie; wzięty do niewoli niemieckiej;
Data śmierci: 31 maj 1950
Miejsce śmierci: Warszawa
Obecne miejsce spoczynku: Warszawa, ul. Powązkowska, Cmentarz Wojskowy
Lokalizacja grobu: kwatera "Ł" (tzw. "Łączka"), Panteon - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych, indywidualna komora grobowa
Upamiętniony: Tak
Forma upamiętnienia: płyta grobowa z imienną inskrypcją epitafijną w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
Życiorys: Zygmunt Szymanowski urodził się 15 sierpnia 1910 roku w Motulach w gminie Filipów i powiecie Suwałki jako syn Władysława i Feliksy z Ciszewskich. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Motulach kontynuował naukę w szkole średniej w Suwałkach. We wrześniu 1928 roku wyjechał do Lwowa, gdzie w kwietniu 1931 roku zdał maturę. W roku 1934 rozpoczął studia w Akademii Handlu Zagranicznego we Lwowie i na Politechnice Lwowskiej. W czerwcu 1939 r. uzyskał tytuł magistra nauk ekonomiczno-handlowych i absolutorium na Politechnice. Od sierpnia 1931 do września 1932 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową, zostając skierowany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Krakowie, którą ukończył w stopniu plutonowego podchorążego, a następnie przydzielony do 19 pułku piechoty we Lwowie. Podczas ćwiczeń żołnierzy rezerwy w roku 1935 został awansowany na stopień podporucznika rezerwy piechoty, a w styczniu 1939 roku - na stopień porucznika. W kampanii polskiej 1939 roku dowodził II plutonem 2 kompanii ckm w II batalionie 19 pułku piechoty ze składu 5 Dywizji Piechoty, walcząc pod Włocławkiem, Kutnem, Sochaczewem, Łodzią, Płockiem i w obronie Modlina. Dwukrotnie ranny, pod Płockiem i w Palmirach, od 20 września 1939 roku przebywał w szpitalu w Modlinie. Wzięty do niewoli niemieckiej, trafił do obozu jenieckiego w Działdowie, skąd zbiegł do Suwałk, gdzie został ponownie aresztowany. Po kolejnej ucieczce osiadł na Wileńszczyźnie, angażując się w działalność konspiracyjną, prawdopodobnie w strukturach Związku Walki Zbrojnej. W roku 1942 został członkiem Armii Krajowej (pseudonimy "Jezierza", "Lis" i inne), pełniąc funkcję szefa komórki wywiadowczej wywiadu kolejowego na terenie Okręgu Wilno. Aresztowany przez NKWD 20 września 1944 roku i skazany za działalność w AK na 10 lat pozbawienia wolności, uciekł 15 marca 1945 roku. Ukrywał się w Wilnie, skąd 30 kwietnia 1945 roku przedostał się do Suwałk. Od września 1947 roku działał w Ośrodku Mobilizacyjnym Wileńskiego Okręgu AK. Aresztowany ponownie 22 czerwca 1948 roku w Szklarskiej Porębie, został skazany na karę śmierci wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 24 stycznia 1950 roku (unieważnionym w roku 1992) i stracony 31 maja 1950 roku.
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku: Pochowane potajemnie szczątki weterana odnaleziono 27 maja 2013 r. w trakcie prac ekshumacyjnych w kwaterze "Ł" Cmentarza Wojskowego w Warszawie, a następnie zidentyfikowano w ramach projektu "Polska Baza Genetyczna Ofiar Totalitaryzmów" wdrażanego przez Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie i Instytut Pamięci Narodowej - Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (oficjalne ogłoszenie wyników badań DNA nastąpiło 28 września 2014 r.). Ostatecznie 27 września 2015 r. spoczęły w indywidualnej komorze grobowej w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych wzniesionym w obrębie tej samej kwatery.
Źródła: Kryska-Karski T., Piechota polska 1939-1945. Materiały uzupełniające do "Księgi chwały piechoty", wydanej w Warszawie, w 1939 r., z. 2, Londyn 1970, s. 30 (dalej: Kryska-Karski 1970).

Zygmunt Szymanowski, [w:] Odnalezieni, Polska Baza Genetyczna Ofiar Totalitaryzmów, https://www.pbgot.pl/zygmunt-szymanowski [dostęp: 1 III 2018] (dalej: PBGOT).

Ośmiu bohaterów odzyskało nazwiska - Warszawa, 28 września 2014, [w:] Aktualności, Instytut Pamięci Narodowej, https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/9232,Osmiu-bohaterow-odzyskalo-nazwiska-Warszawa-28-wrzesnia-2014.html [dostęp: 1 III 2018] (dalej: IPN - Aktualności 2014).

Pogrzeb na "Łączce". Bohaterowie godnie pochowani - Warszawa, 27 września 2015, [w:] Aktualności, Instytut Pamięci Narodowej, https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/9498,Pogrzeb-na-Laczce-Bohaterowie-godnie-pochowani-Warszawa-27-wrzesnia-2015.html [dostęp: 1 III 2018] (dalej: IPN - Aktualności 2015).

Zygmunt Szymanowski, [w:] Odnalezieni, Instytut Pamięci Narodowej. Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, https://poszukiwania.ipn.gov.pl/bbp/odnalezieni/507,Zygmunt-Szymanowski.html [dostęp: 1 III 2018] (dalej: IPN, Odnalezieni).

Uwagi:
Przypisy: [1] a) por. (źródło: IPN – Aktualności 2014); b) ppor. (źródło: Kryska-Karski 1970); c) ofic. (źródło: PBGOT); d) brak danych (źródło: IPN - Aktualności 2015; IPN, Odnalezieni);
Ostatnie zmiany: 2018-03-01 18:28:27 przez Nasz Zamek | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Zygmunt Szymanowski, przed 1939 r. (fot. za Wikimedia Commons). Zygmunt Szymanowski jako więzień Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, 1948 r. (fot. za Wikimedia Commons).Grób Zygmunta Szymanowskiego w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie, ul. Powązkowska. Stan z dn. 2 października 2015 r. (fot. Mateusz Opasiński, za Wikimedia Commons).

Komentarze