Karta poległego

Nazwisko: KALINOWSKI
Imię #1: Tadeusz
Imię #2:
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Piotr (20 VI 1889 - 24 I 1967)
Imię matki: Anna (22 VII 1891 - 2 XII 1931
Nazwisko rodowe matki: Wagner
Data urodzenia: 12 grudzień 1914 [1]
Miejsce urodzenia: Kamienica Polska, pow. Blachownia
Rodzeństwo: Helena Patyk zd. Kalinowska (30 I 1920 - 27 V 1989), Marian Kalinowski (23 II 1922 - 30 V 2002)
Stan cywilny: kawaler
Małżonek: [narzeczona Maria Kaczyńska]
Dzieci: -
Ostatni adres: Kutno, ul. Krośniewicka 16
Narodowość: polska
Wykształcenie:
Zawód:
Wyznanie: rzymskokatolickie
Tytuł naukowy:
Stanowisko: strażnik ochrony kolei stacji w Kutnie

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU): Kutno
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Poznań
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

kpr. [2]
Przydział na 1 września 1939: 26 DP
Jednostka: 37 pp
Funkcja na 1 września 1939:
Przydział po 1 września 1939: 37 pp
Funkcja po 1 września 1939:
Przebieg służby wojskowej: przed 1937 - zasadnicza służba wojskowa w 80 pułku piechoty w Słonimiu;
Odznaczenia: Odznaka pamiątkowa 80 pułku piechoty (nr 3489 z dn. 22 VIII 1937 r.)
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 37 pp
Data śmierci: 16 wrzesień 1939 [3]
Miejsce śmierci: Dębsk Nowy (Nowy Dębsk, Dębsk - Kasa, Kaszurek), gm. Kozłów Biskupi, pow. Sochaczew [4]
Przyczyna śmierci: poległy
Okoliczności śmierci:
Pierwotne miejsce spoczynku #1: Dębsk Nowy, mogiła zbiorowa
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #2:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #3:
Data ekshumacji:
Obecne miejsce spoczynku: Kozłów Szlachecki, mogiła zbiorowa
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony: Nie
Forma upamiętnienia: brak
Przedmioty znalezione przy pochowanym: nieśmiertelnik
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów: archiwum rodzinne
Życiorys: Tadeusz Kalinowski urodził się 12 grudnia 1914 roku w Kamienicy Polskiej w powiecie Blachownia jako syn Piotra Kalinowskiego i Anny z Wagnerów. Zamieszkał w Kutnie, przy ulicy Krośniewickiej 16. Pracował jako strażnik ochrony kolei stacji w Kutnie. Przed 1937 rokiem odbył zasadniczą służbę wojskową w 80 pułku piechoty w Słonimiu. Zmobilizowany do 37 pułku piechoty w Kutnie, wziął udział w wojnie obronnej Polski we wrześniu 1939 roku. Walczył z wrogiem na szlaku bojowym 37 pp, m.in. w bitwie nad Bzurą. Poległ 16 września w Dębsku Nowym.
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku: Nazajutrz po śmierci Tadeusz Kalinowski wraz z przeszło setką innych żołnierzy poległych na polach Dębska Nowego i Kozłowa Szlacheckiego Nowego A został podniesiony z pola bitwy i złożony w zbiorowej mogile w pierwszej z miejscowości. Organizacją pochówku poległych zajęli się mieszkańcy wspomnianych wsi ówczesnej gm. Kozłów Biskupi (obecnie gm. Nowa Sucha), Jan Wojda z Dębska Nowego i Kazimierz Kapusta z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Teren pod mogiłę udostępnił Aleksander Sieradzki z Dębska Nowego. Zwłoki żołnierzy układano w zbiorowej mogile w sposób uporządkowany, według imiennego spisu sporządzonego przez Jana Wojdę, który tożsamość poległych ustalał na podstawie znalezionych przy nich nieśmiertelników i dokumentów. Zarówno listy poległych, jak i przedmioty, dokumenty oraz pieniądze znalezione przy poległych Jan Wojda przekazał później do oddziałów terenowych Polskiego Czerwonego Krzyża w Łowiczu i Sochaczewie. Granice mogiły oznaczono żołnierskimi hełmami. Na przełomie 1939 i 1940 roku do Dębska Nowego przybywali liczni przedstawiciele rodzin poległych, którzy ekshumowali swych bliskich na cmentarze parafialne w rodzinnych miejscowościach. Takich indywidualnych ekshumacji, odbywających się często w tajemnicy przed władzami okupacyjnymi, było według zapisków Jana Wojdy 27. Mieszkańcy okolicznych wsi otoczyli mogiłę troskliwą opieką, przynosząc kwiaty czy odmawiając modlitwę, w 1940 roku wystawili natomiast pomnik będący dziełem sztuki kamieniarskiej Jana Kosmali i Feliksa Skomiała z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Tuż po wojnie pomnik został zbeszczeszczony przez żołnierzy sowieckich, nadzorujących linię telefoniczną Moskwa-Berlin, którzy urządzili sobie strzelanie do krzyża wieńczącego monument. W dniach 13-15 lutego 1952 roku decyzją administracyjną zwłoki żołnierzy z mogiły zbiorowej w Dębsku Nowym ekshumowano na Cmentarz Wojskowy przy ul. Powązkowskiej w Warszawie (kwatera B 10), gdzie spoczywają do dziś. W Dębsku Nowym pozostała mogiła symboliczna z odbudowanym pomnikiem. W 2009 r. z inicjatywy Społecznego Komitetu dla Upamiętnienia Bitwy 26 DP miejsce pamięci zostało uporządkowane. W kolejne rocznice bitwy nad Bzurą odbywają się przy nim uroczystości patriotyczne dla uczczenia poległych. Kilku żołnierzy, wśród nich Tadeusz Kalinowski, w niejasnych okolicznościach znalazło się na liście pochowanych w mogile zbiorowej na cmentarzu parafialnym w Kozłowie Szlacheckim, co wydaje się błędne w świetle ewidencji sporządzonej przez Jana Wojdę. Z uwagi na zasygnalizowane nieścisłości zagadnienie obecnego miejsca spoczynku Tadeusza Kalinowskiego wymaga weryfikacji.
Poszukiwania mogiły: Mogiłę zbiorową w Dębsku Nowym, w której złożono Tadeusza Kalinowskiego, jesienią 1939 r. odnalazła jego narzeczona, Maria Kaczyńska. 20 listopada 1939 r. powiadomiła o tym fakcie listownie rodziców poległego.
Źródła: Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września A-M, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 299 (dalej: KPŻP).

Muzeum Czynu Zbrojnego w Lipcach Reymontowskich, Jan Wojda, Lista Poległych Ś. P. Żołnierzy Polskich poległych i pochowanych na polach wsi Dębsk-Nowy gminy Kozłów Biskupi pow. sochaczewskiego poległych w dniu 16 września 1939 roku, [1939] (rękopis), poz. 23 (dalej: Wojda I).

Archiwum rodzinne Lucjana Wojdy, Jan Wojda, Lista Poległych Żołnierzy Polskich poległych na polach wsi Dębska Nowego, [po 1952] (rękopis), poz. 23 (dalej: Wojda II).

Biuro Informacji i Poszukiwań PCK, sygn. 7890, Polski Czerwony Krzyż - Pełnomocnik P.C.K. na Powiat Sochaczew, Wykaz poległych i zmarłych pochowanych w gminie: Kozłów-Biskupi, [Sochaczew], [1946] (rękopis), poz. 68 (dalej: B.Inf., sygn. 7890).

Biuro Informacji i Poszukiwań PCK, sygn. 6062, Polski Czerwony Krzyż - Pełnomocnik na Oddział w Łowiczu, Spisy poległych z r. 1939 obejmujące część powiatu sochaczewskiego oraz trasę: Kutno - Łowicz, [1946] (maszynopis), s. 142-143 (dalej: B.Inf., sygn. 6062).

Urząd Gminy w Nowej Suchej - Referat Gospodarki Komunalnej, Nadzoru Budowlanego i Komunikacji, Cmentarz w Kozłowie Szlacheckim, [b.r.w.] (rękopis), poz. 11 (dalej: UG Nowa Sucha).

Archiwum rodzinne, List Marii Kaczyńskiej do rodziców Tadeusza Kalinowskiego, Kutno, 20. 11. 1939 r. (rękopis) (dalej: List 1939).

Archiwum rodzinne, Legitymacja odznaki pamiątkowej 80 pułku piechoty, Słonim, 22. 08. 1937 r. (dalej: Legitymacja 1937).

Kronika Bitwy nad Bzurą 26 Dywizji Piechoty Armii Pomorze od 12 do 16 IX 1939 r., http://www.bitwanadbzura.pl [dostęp: 23 lutego 2014].

Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985, s. 382.

Uwagi:
Przypisy: [1] a) 12 grudnia 1914 (źródło: archiwum rodzinne); b) 1914 (źródło: KPŻP; Wojda I; Wojda II; B.Inf., sygn. 6062; B.Inf., sygn. 7890);
[2] a) kpr. (źródło: Legitymacja 1937); b) błędnie: strz. (źródło: KPŻP);
[3] a) 16 września 1939 (źródło: KPŻP; B.Inf., sygn. 6062; B.Inf., sygn. 7890); b) 15 września 1939 (źródło: List 1939);
[4] a) Dębsk Nowy (źródło: KPŻP; B.Inf., sygn. 6062; B.Inf., sygn. 7890); b) Kozłów Szlachecki (źródło: List 1939);
Ostatnie zmiany: 2014-03-04 18:27:26 przez arekk | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Awers górnej połówki nieśmiertelnika Tadeusza Kalinowskiego (zbiory rodzinne; fot. Arkadiusz Krzyczmonik).Rewers górnej połówki nieśmiertelnika Tadeusza Kalinowskiego (zbiory rodzinne; fot. Arkadiusz Krzyczmonik).List narzeczonej Tadeusza Kalinowskiego, Marii Kaczyńskiej, zawiadamiający jego rodziców o śmierci syna, Kutno, 20.11.1939, s. 1 (archiwum rodzinne; fot. Arkadiusz Krzyczmonik).List narzeczonej Tadeusza Kalinowskiego, Marii Kaczyńskiej, zawiadamiający jego rodziców o śmierci syna, Kutno, 20.11.1939, s. 2-3 (archiwum rodzinne; fot. Arkadiusz Krzyczmonik).Legitymacja odznaki pamiątkowej 80 pułku piechoty nadanej Tadeuszowi Kalinowskiemu w dn. 22. VIII. 1937 r., s. 1 (ze zbiorów rodzinnych).Legitymacja odznaki pamiątkowej 80 pułku piechoty nadanej Tadeuszowi Kalinowskiemu w dn. 22. VIII. 1937 r., s. 2-3 (ze zbiorów rodzinnych).Tadeusz Kalinowski (fot. ze zbiorów rodzinnych).Tadeusz Kalinowski (fot. ze zb. rodzinnych).Maria Kaczyńska, narzeczona Tadeusza Kalinowskiego (fot. ze zb. rodzinnych).Dębsk Nowy, 1993 r. Marian Kalinowski przy pomniku wystawionym w pierwotnym miejscu spoczynku swojego brata, Tadeusza Kalinowskiego (fot. ze zb. rodzinnych).Akt chrztu Tadeusza Kalinowskiego, 82/1914, Kamienica Polska.Tłumaczenie aktu chrztu Tadeusza Kalinowskiego.Replika odznaki pamiątkowej 80 pułku piechoty, którą posiadał Tadeusz Kalinowski (fot. Arkadiusz Krzyczmonik).Tadeusz Kalinowski (fot. ze zb. rodzinnych).Pomnik wystawiony w pierwotnym miejscu spoczynku Tadeusza Kalinowskiego w Dębsku Nowym. Stan z sierpnia 1971 r. (fot. ze zb. rodzinnych).Dębsk Nowy, sierpień 1971 r. Marian Kalinowski (z lewej) podczas pierwszej wizyty przy pomniku wystawionym w pierwotnym miejscu spoczynku swojego brata Tadeusza Kalinowskiego (fot. ze zb. rodzinnych).Dębsk Nowy, sierpień 1971 r. Marian Kalinowski (z lewej) podczas pierwszej wizyty przy pomniku wystawionym w pierwotnym miejscu spoczynku swojego brata Tadeusza Kalinowskiego (fot. ze zb. rodzinnych).

Komentarze

Na skutek przedwojennych powiązań Kaprala Tadeusza Kalinowskiego z 80 pp, jego kartę założyliśmy w Księdze Pamięci Żołnierzy 80 pp. http://historiazabek.pl/?kalinowski-tadeusz-kapral,119 Do założenia karty wykorzystaliśmy dane z portalu bohaterowie1939.pl

dodany przez: Miras, 2014-01-27